عوامل بی خوابی و راههای درمان آن

عوامل بی‌خوابی: 1ـ تغییر محل زندگی (برای منزل، یا برای کار)، 2ـ تغییر در شرائط شغلی، 3ـ اضطراب مزمن، 4ـ امتحانات آخر تِرم، 5ـ استرس، 6ـ افسردگی (نقش بسزائی در بیدارخوابی دارد)، 7ـ مصرف سیگار، 8ـ مصرف موادّ مخدّر، 9ـ محیط نامناسب در هنگام خواب (شلوغی محلّ)، 10ـ دمای داغ یا سرد محیط خواب، 11ـ استفاده از کامپیوتر، تلویزیون و ...، 12ـ مالباختگی، شکست مکرّر (استرس آورده)، 13ـ دیابت، 14ـ فشارخون، 15ـ سکته‌های قلبی و عروقی، مغزی ناقص، 16ـ کابوس شبانه (علاوه بر دارودرمانی از روان درمانی نیز استفاده می‌شود)، 17ـ وحشت (هیستری) [علاوه بر دارو درمانی از روان درمانی نیز استفاده می‌شود]، 18ـ تُرشایِ شدید و ریفلاکس شدید، 19ـ مصرف کافئن زیاد و نوشابه‌ها (مخصوصا عصر و شب)، 20ـ پُرکاری تیروئید، بیماری‌های آسم، برونشیت، 21ـ بیماری‌های کلیوی، 22ـ آلزایمر، 23ـ سردردهای میگرنی، عصبی و کِلاستِر، 24ـ تغییرات هورمونی در زمان قاعدگی‌و زمان یائسگی، 25ـ داروهای ضدّ بیماری‌های قلبی، ضدّ آسم، 26ـ داروهای لاغری (که کافئین زیاد دارد)، 27ـ الکلیسم(شرابخواری)، 28ـ کمبود دریافت اکسیژن بخاطر انسداد مسیرهای هوائی، 29ـ در دوران انتهاء بارداری (در دوران بارداری‌و شیردهی دارو تجویز نمی‌شود)، 30ـ ترس از بی‌خوابی، 31ـ فعّالیّت‌های ورزشی‌شبانه، 32ـ طولانی‌مدّت در محلّ خواب بودن و خواب نرفتن

تذکّر: خانم دکتر شیراز گوید: خواب عصرانه نداشته باشید؛ زیرا بیدارخوابی شبانه می‌آوارد. ولی اسلام ولائی می‌فرماید: خواب قیلوله (خواب بین روز) مستحب است، خواب بعد از ناهار راحتی بدن است، امّا خواب شبانه جایز است.

بی‌خوابی مزمن، بیماری‌های گوناگون می‌آورد: 1ـ سکتۀ قلبی، 2ـ فشارخون، 3ـ دیابت (در آیندۀ نزدیک یا دور باعث بی‌خوابی می‌شود و همچنین عوارض سوء دیگری می‌آورد)، 4ـ کاهش توجّه، 5ـ کاهش تمرکز، 6ـ اختلال در حافظه کوتاه مدّت، 7ـ اضطراب، 8ـ افسردگی، 9ـ اختلال در سیستم ایمنی بدن، 10ـ زود قبول کردن شکست، 11ـ ناهنجاری‌های رفتاری، 12ـ آسیب به خود و دیگران زدن، 13ـ برهم خوردن زندگی خوب، 14ـ از کوره در رفتن، 15ـ بی‌حوصلگی، 16ـ نداشتن ارتباط صحیح با دیگران، 17ـ داد و بی‌داد در بیداری و خواب، 18ـ عدم رعایت الگوی بهداشت خواب (مثلاً هر وقت خوابتان آمد، همان وقت بخوابید).

توجّه: درمان اختصاصی بی‌خوابی از داروهای شیمیائی، علاوه بر ضعف حافظه و کاهش هوشیاری، اعتیاد به دارو نیز می‌آورد.

خواب آور طبیعی: 1. دوغ ‌شیرین، ماست‌ شیرین، به ‌همراه نعنا و آویشن، 2. دمکردۀ گُل‌ساعتی با عسل، 3. عطر اُستوخدوس، آرامش‌بخش و خواب‌آور است، 4.گُل‌ بنفشۀ‌طبّی، ضدّ صرع أطفال‌و خواب‌آور است، 5.حمّام کردن کودک در جوشاندۀ برگ‌گیاه‌ حَساس(گیاه قَهر) در درمان کودکان کم‌خواب یا دارای خواب‌سبک مفید است، 6.کاهو (بدون سُس) خواب‌آور و آرام‌بخش است، 7.کدو رفع بیخوابی و رفع سردرد و رفع خستگی اعصاب میکند، 8. جوشاندۀ اُستوخدوس و گل‌بهار‌نارنج و سنبل الطّیب، خواب‌آور بسیار عالی است و درمان خستگی میکند [توجّه: سنبل الطّیب نبایستی به‌همراه گُل گاو‌زبان مصرف شود؛ زیرا باعث اُفت فشارخون و سرگیجه و ایجاد مسمومیّت شدید، و به کُما رفتن شخص و گاهی منجرّ به مرگ میشود، تبصره:نباید سنبل‌الطّیب با داروهای‌شیمیائی ضدّ‌أفسردگی، ضدّ‌اضطراب، آرام‌بخش، خواب‌آور، آنتی‌هیستامین مصرف‌شود؛ زیرا بسیارخطرناک‌است، تذکّر: زیاده‌روی در مصرف سنبل الطّیب نشود؛ زیرا مسمومیّت، خستگی، احساس سبکی سر، گشاد شدن مردمک چشم، مسمومیّت کبدی می‌آورد.]

ایجاد خواب طبیعی شبانه: 1ـ در اوّل مغرب در هر سوراخ بینی یک قطره روغن بادام شیرین بچکانید، 2ـ قبل از شام خوردن از مخلوط آویشن و نعنا با دوغ شیرین کم‌چرب و ماست شیرین کم‌چرب میل کنید، 3ـ شب قبل از خواب در هر سوراخ بینی، یک قطره روغن بنفشۀ طبّی.